Protestantse Gemeente Culemborg

Bartlema 7e Kruiswegstatie 12In de veertigdagentijd van 2012 was in de Open Hof een kruisweg aanwezig. Een serie van zeven hedendaagse schilderijen van Ruud Bartlema. In 1988 maakte deze kunstenaar/theoloog een moderne kruisweg in opdracht van de KRO televisie. Deze serie is aangekocht door het Bijbels Museum in Amsterdam. Bij deze expositie gaf Ruud Bartlema een workshop schilderen en een lezing.

Achtergrondinformatie

Kruisweg
Wie wel eens een rooms-katholieke kerk binnenloopt, kent het fenomeen kruisweg. In twaalf of veertien afbeeldingen wordt het lijden van Jezus in beeld gebracht. In veel parochies wordt op Goede Vrijdag om drie uur ’s middags, het stervensuur van Jezus, gezamenlijk de kruisweg gelopen. Op het eerste gezicht kan een protestant misschien niet zoveel met deze vorm van spiritualiteit.De protestant Ruud Bartlema maakte wel een eigentijdse kruisweg.

Ruud Bartlema
Als beeldend kunstenaar is Ruud Bartlema (1944) opgeleid o.a. door Maarten Krabbe, aan een van de Vrije Akademies in Amsterdam. Ondertussen studeerde hij in diezelfde plaats theologie aan de Universiteit.
Voor zijn schilderkunst vormen poëzie en literatuur een belangrijke bron van inspiratie. Via het werk van de joodse denker Martin Buber kwam hij al tijdens zijn studietijd in aanraking met de joods mystieke tradities van het Chassidisme. Deze ontmoeting ontsloot een onuitputtelijk reservoir van beelden. Zo ontstonden in de achterliggende jaren series tekeningen, etsen en schilderijen rond bijv. de mystieke betekenis van de Hebreeuwse letters en Bubers Chassidische vertellingen.

De hedendaagse kruisweg
Bartlema wil graag dat de boodschap uitgedragen wordt. “Voor mij is kunst nooit een doel op zich. Het is een communicatiemiddel”. Dat het christendom haar wortels heeft in de joodse traditie wil hij benadrukken. “Men vergeet te vaak dat Jezus jood was en dat het christendom daar dus uit voortvloeit.” Om dit te benadrukken heeft hij Jezus in één van de werken van deze kruisweg een joodse gebedsmantel omgedaan. Als ondergrond voor zijn schilderijen heeft Bartlema krantenberichten gebruikt, waar hij overheen heeft geschilderd. De berichten heeft hij bij elkaar gezocht rond de thema’s van de schilderijen. “Daarmee leg ik een link naar de actualiteit want de lijdensweg is ook van nu. Elementen uit Jezus’ lijden gebeuren nu nog steeds. Dat mensen die iets aan de kaak stellen worden geliquideerd zie je nog steeds”

Kunstenaar en dominee
Naast kunstenaar is Ruud Bartlema 34 jaar dominee geweest. Toen hij nog preekte was schilderen iets wat hij ernaast deed. Dat is dan nu omgedraaid. “Eigenlijk zit er niet zoveel verschil tussen. In beide beroepen geef ik een idee weer. Ook in mijn preken wilde ik een link leggen naar de actualiteit. Ik liet de mensen zien dat dingen die in de bijbel voorkwamen, nu nog gebeuren”.

‘Sterker dan de dood’
“De lijdensweg laat zien dat Jezus’ liefde voor de mensen de dood heeft overwonnen. Machthebbers in zijn tijd wilden hem doden, maar juist door zijn sterven en opstanding is het christendom een wereldbeweging geworden. Jezus’ liefde is sterker dan de dood.”