A. Algemene gegevens

De Protestantse gemeente Culemborg is een geloofsgemeenschap die behoort tot de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). In het statuut (kerkorde) van de Protestantse Kerk staat dit in ordinantie 2 artikel 1 als volgt omschreven: “een gemeente is de gemeenschap die, geroepen tot eenheid, getuigenis en dienst, samenkomt rondom Woord en sacramenten“. (ordinantie 1 artikel 1 lid 1 kerkorde).

Deze gemeente is een zelfstandig onderdeel als bedoeld in artikel 2 boek 2 Burgerlijk wetboek en bezit rechtspersoonlijkheid. Dit is ook vastgelegd in ordinantie 11 artikel 5 lid 1 van de kerkorde.

De kerkorde van de PKN bevat o.m. bepalingen omtrent het bestuur, de financiën, toezicht en (tucht)rechtspraak die gelden voor de kerkleden, de gemeenten en andere onderdelen van deze kerk. Deze kerkorde is te vinden op de website van de landelijke kerk: kerkorde Protestantse Kerk in Nederland.

De Protestantse Kerk heeft van de Belastingdienst een groepsbeschikking ANBI gekregen. Dat wil zeggen dat de afzonderlijke gemeenten en andere instellingen die tot dit kerkgenootschap behoren zijn aangewezen als ANBI. Dit is ook van toepassing op de Protestantse gemeente Culemborg. Hiervoor dienen aanvullende gegevens op het internet gepubliceerd te worden. Via de voorliggende publicatie wordt hieraan voldaan.

B. Samenstelling bestuur

Met ingang van 1 juli 2019 zijn de beide wijkgemeenten opgegaan in één geheel. Het bestuur van de kerkelijke gemeente ligt bij de kerkenraad, en wordt gevormd door de ambtsdragers van deze gemeente. De kerkenraad telt 22 leden (status juli 2019), die worden gekozen door en uit de leden van de kerkelijke gemeente.

Het college van kerkrentmeesters is verantwoordelijk voor het beheer van de financiële middelen en de gebouwen van de gemeente, met uitzondering van diaconale aangelegenheden. De kerkenraad is eindverantwoordelijk, wat tot uitdrukking komt in de goedkeuring van o.a. de begroting en de jaarrekening. Het college bestaat uit tenminste drie leden. Zowel de kerkenraad als het college hebben, voor het toezicht op de vermogensrechtelijke aangelegenheden, contact met het Classicale College voor de Behandeling van Beheerszaken (Ordinantie 11, art. 7).

C. Doelstelling/visie

De Protestantse Kerk verwoordt in de eerste hoofdstukken van de Kerkorde wat zij gelooft en belijdt. Dit vormt de basis van haar kerkstructuur, haar organisatie, haar kerkrecht, haar ledenadministratie, haar arbeidsvoorwaarden en haar financiën.

1 - De Protestantse Kerk in Nederland is overeenkomstig haar belijden gestalte van de ene heilige apostolische en algemene christelijke Kerk die zich, delend in de aan Israël geschonken verwachting, uitstrekt naar de komst van het Koninkrijk van God. 

2 - Levend uit Gods genade in Jezus Christus vervult de kerk de opdracht van haar Heer om het Woord te horen en te verkondigen.

3 - Betrokken in Gods toewijding tot de wereld, belijdt de kerk in gehoorzaamheid aan de Heilige Schrift als enige bron en norm van de kerkelijke verkondiging en dienst, de drie-enige God, Vader, Zoon en Heilige Geest.

D. Beleidsplan

Het beleidsplan van de PKN kunt u vinden via deze link: Beleidsplan Protestantse Kerk in Nederland. Dit beleidsplan is regulier op plaatselijk niveau uitgewerkt.

In opdracht van kerkenraad van de Protestantse gemeente Culemborg is in de afgelopen jaren binnen de kerk een ontwikkelplan voor de komende jaren opgesteld met als doel een levenskrachtige Protestantse Gemeente Culemborg op termijn in stand te kunnen houden. De gemeenteleden zijn hierover op gemeenteavonden geïnformeerd en zijn gevraagd hun reacties en inbreng te geven.

Toekomst
Met het oog op de vergrijzende en kleiner wordende kerkelijke gemeente met teruglopende inkomsten heeft de kerkenraad begin 2016 een proces in gang gezet om te komen tot maatregelen om ook op termijn een levende en inspirerende én betaalbare gemeente te kunnen blijven waarin gemeenteleden omzien naar elkaar en naar de maatschappelijke omgeving.
De komende jaren zullen we ingrijpende maatregelen nemen om op onze kosten te kunnen besparen. Deze maatregelen raken zowel ons ‘personeel’ als onze gebouwen.

Een van de eerste stappen in dit kader is de integratie van beide wijkgemeenten tot één geïntegreerde kerkelijke gemeente met ingang van 1 juli 2019. Vanaf 1 juli 2019 is er is elke zondagochtend één kerkdienst voor alle gemeenteleden, afwisselend in onze twee kerkgebouwen.

Met ingang van 2019 beschikt de gemeente nog over 1,5 predikantsplaats, vanaf 2022 is dat nog 1 predikantsplaats.

De gemeente beschikt over twee kerkgebouwen. Omdat we de kosten van twee gebouwen niet langer kunnun betalen, zijn ook hier maatregelen nodig. In opdracht van de kerkenraad wordt onderzocht welke mogelijkheden tot kostenbesparing er zijn. In samenwerking met enkele andere kerkgenootschappen en de gemeente Culemborg werken we aan het opstellen van een kerkenvisie; doel hiervan is het behoud van de monumentale kerkgebouwen in Culemborg. Naast dit proces om te komen tot een kerkenvisie overlegt de kerkenraad ook bilateraal met andere kerkgenootschappen over mogelijkheden tot samenwerking en medegebruik van kerkgebouwen.

E. Beloningsbeleid

De beloning van de predikanten van onze gemeente is geregeld in de ‘Generale regeling rechtspositie predikanten’. De beloning van de overige medewerkers in loondienst is geregeld in de ‘Arbeidsvoorwaardenregeling PKN’. De hierop betrekking hebbende regelingen vindt u via deze link: Generale Regelingen Protestantse Kerk in Nederland. Leden van kerkenraden, colleges en commissies ontvangen geen vergoeding voor hun werkzaamheden.

F. Verslag activiteiten

De kerkenraad heeft de algemene eindverantwoordelijkheid voor het in stand houden van een levende gemeente. Dat doet zij door zoveel mogelijk gemeenteleden in te schakelen bij het plaatselijke werk. Enkele taken zijn conform de kerkorde gedelegeerd naar afzonderlijke colleges, waaronder het college van kerkrentmeesters en het college van diakenen. Zij waken over de financiële slagkracht van de gemeente en leggen via een jaarverslag rekening en verantwoording af aan de kerkenraad.

Activiteiten die vanuit de kerkelijke gemeente in Culemborg ondernomen worden, betreffen onder meer:

• Kerkdiensten met afwisselende medewerking van o.a. jeugd, cantorij, symbolisch bloemschikken
• Cantatevespers, met daarin uitvoering van Bachcantates, Johannes of Matthäus Passion, en een Requiem op de laatste zondag van het kerkelijk jaar.
• Muziekconcerten waaronder een serie orgelconcerten op vrijdagavond
• Jeugdactiviteiten en catechese (door de week, op zondagavond en in sommige schoolvakanties, vanaf 0 t/m 18 jaar en jong volwassenen)
• Pastorale hulp
• Diaconale activiteiten in Culemborg (Timonhuis, Inloophuis, Haal- en brengdiensten en individuele hulp), landelijk en wereldwijd (ondersteunen van buitenlandse projecten)
• Kerk ’s anders- en Ethiopië-zaterdagen
• Oecumenische samenwerking tussen diverse kerkgenootschappen binnen Culemborg leidend tot kennisuitwisseling, gezamenlijke projecten en kerkdiensten
• Kerkelijke website en uitgifte van een periodiek kerkblad.

Voor verdere toelichting zie onze website.

G. Voorgenomen bestedingen

De verwachte bestedingen vanuit de financiële begroting voor het plaatselijke werk van de kerkelijke gemeente (met afzonderlijk van de Barbara Cantorij, die rechtstreeks onder de verantwoordelijkheid van de kerk valt) sluiten als regel nauw aan bij de rekeningen over de voorgaande jaren. Het plaatselijk kerkenwerk vertoont een grote mate van continuïteit: de predikanten en andere werkers verrichten hun werkzaamheden, kerkdiensten worden gehouden en ook andere kerkelijke activiteiten vinden plaats. In de kolom begroting in het overzicht onder H. is dit cijfermatig in beeld gebracht.

H. Verkorte staat van baten en lasten met toelichting

Onderstaande staten van baten en lasten van de kerkelijke gemeente en de Barbara Cantorij geven inzicht in de begrote en gerealiseerde ontvangsten en bestedingen in het verslagjaar 2018, en ter vergelijking ook de realisatie 2017.
Om een goed inzicht te geven in het reguliere exploitatieresultaat zijn de restauratiekosten van de Grote of Barbarakerk en de dekking hiervan rechtstreeks via de balans verrekend.

Baten en Lasten 2018
Protestantse Gemeente Culemborg (exclusief de Barbara Cantorij)

Toelichting Baten en Lasten 2018 (vergelijking met 2017)

Negatief jaarresultaat 2018

We hebben het jaar afgesloten met een tekort  van € 51.800. Ten opzichte van 2017 is dit een verslechtering van bijna € 93.000. Deze verslechtering komt door lagere inkomsten (minus € 24.000) en hogere uitgaven (+ € 70.000).

Inkomsten

De lagere inkomsten betreffen zowel de inkomsten uit Levend Geld (Kerkbalans, collecten en Voor- en Najaarsacties, een daling van € 6.000) als de inkomsten uit de verhuur en commerciële exploitatie van de kerkgebouwen (Open Hof en Barbarakerk samen minus € 17.000).

De rentebaten zijn met € 1.000 lager uitgevallen, gevolg van de lage spaarrente op de geldmarkt.

Uitgaven

De uitgaven zijn sterk gestegen, met name de kosten van het pastoraat: € 52.000 hogere kosten doordat vanaf begin 2018 de predikantsvacature in de Open Hof met de komst van Ds. Elsje Braam weer was bezet. De vacature die eind juli 2018 ontstond na het overlijden van Ds. Henri Veldhuis is in de tweede helft van 2018 ‘ingevuld’ door ouderenpastor Yolanda van der Stelt.
De kosten gebouwen zijn ook hoger uitgevallen, met name door hogere onderhoudskosten.

Toelichting, algemeen

Aan de kerkleden wordt elk jaar via de Actie Kerkbalans gevraagd om hun bijdrage voor het werk van de kerkelijke gemeente waartoe zij behoren. Deze bijdragen zijn niet toereikend om alle kosten te dekken. Aanvullende inkomsten ontvangt de kerk uit de verhuur en exploitatie van kerkelijke ruimten. Kerken in Nederland ontvangen geen algemene overheidssubsidie, behalve voor instandhouding van monumentale kerkgebouwen. Een groot deel van inkomsten wordt besteed aan pastoraat (predikanten en kerkelijk werker) en aan de organisatie van kerkelijke activiteiten. Daarnaast wordt het geld besteed aan het in stand houden en het gebruik van de gebouwen (onderhoud, energie, belastingen en verzekeringen), en aan de kosten van de eigen organisatie (overig personeel). Daarnaast betaalt de plaatselijke kerk een bijdrage voor het landelijk kerkenwerk. Onder lasten van beheer zijn de kosten voor administratie en beheer van de kerkelijke bezittingen opgenomen.

Restauraties Grote of Barbarakerk

Voor de instandhouding is veel aandacht, kennis en financieel draagvlak nodig. Momenteel wordt een restauratieplan 2017-2022 uitgevoerd. De Rijksoverheid neemt  hiervan door middel van de SIM-subsidie 50% voor haar rekening. De andere helft wordt uit andere bijdragen en uit kerkelijke middelen gefinancierd.

Baten en Lasten Barbara Cantorij 2018

Toelichting Baten en Lasten Cantorij 2018 (vergelijking met 2017)

Het resultaat 2018 is minus € 5100; dat is € 3000 lager dan het resultaat 2017.
De belangrijkste oorzaak hiervan is een daling van de bijdragen levend geld met € 3600, met name door uitvoering van de Johannes Passion in 2018 (en de Mattheus Passion in 2017 met aanzienlijk hogere collecteopbrengst).
Voor bijzondere uitvoeringen van de Barbara Cantorij (bv. de Matthäus Passion) kan de cantorij subsidie van de gemeentelijke overheid aanvragen.